Children Youth 2021

สถานการณ์เด็กและเยาวชน สถานการณ์เด็กและเยาวชน 2 3 การจำ �แนกอายุเด็ก วัยรุ่น และเยาวชน องค์การสหประประชาติ ได้ใช้การจ� ำแนกช่วงอายุเพื่อวัตถุประสงค์ในทางสถิิติ และหน่วยงานภายใต้ องค์การสหประชาชาติได้ใช้ตามความหมาย ดังนี้ เด็ก (Children) คือ บุคคลอายุไม่เกิน 14 ปี วัยรุ่น (Adolescents) คือ บุคคลที่มีอายุระหว่าง 10–19 ปี เยาวชน (Youth) คือ บุคคลที่มีีอายุระหว่าง 15-24 ปี อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก เด็กหมายถึง บุคคลอายุต�่ ำกว่า 18 ปี หลายประเทศก� ำหนดช่วงอายุเยาวชนตามอายุคนที่ควรได้รับการดูแลอย่างเท่าเทียมภายใต้กฎหมายที่ อายุ 18 ปี และเมื่อพ้นวัยนี้ถือว่าเป็นผู้ใหญ่แล้ว แต่ก็มีก� ำหนดใช้แตกต่างไปตามบริบทของแต่ละประเทศ ประเทศไทยมีการก� ำหนดอายุเด็ก วัยรุ่น และเยาวชนแตกต่างกันไป ดังนี้ ◊ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 เยาวชน หมายถึง บุคคลอายุเกิน 15 ปีบริบูรณ์แต่ยังไม่ถึง 18 ปีบริบูรณ์ ◊พ.ร.บ. คุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 เด็ก หมายความว่า บุคคลซึ่งมีอายุต�่ ำกว่า 18 ปีบริบูรณ์ แต่ไม่รวมถึงผู้ที่บรรลุนิติภาวะด้วยการสมรส ◊พ.ร.บ. ส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ พ.ศ. 2550 เด็ก หมายความว่า บุคคลซึ่งมีอายุต�่ ำกว่า 18 ปีบริบูรณ์ เยาวชน หมายความว่า บุคคลซึ่งมีอายุตั้งแต่ 18 ปีบริบูรณ์ถึง 25 ปีบริบูรณ์ ◊พ.ร.บ. การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. 2559 วัยรุ่น หมายความว่า บุคคลอายุเกิน 10 ปีบริบูรณ์ แต่ยังไม่ถึง 20 ปีบริบูรณ์ ◊พ.ร.บ. ศาลเยาวชนและครอบครัวและวิธีพิจารณาคดีเยาวชนและครอบครัว พ.ศ. 2553 และแก้ไขเพิ่มเติม เด็ก หมายความว่า บุคคลซึ่งมีอายุเกินกว่าอายุที่ก� ำหนดไว้ตามมาตรา 73 แห่งประมวลกฎหมายอาญา แต่ยังไม่เกิน 15 ปีบริบูรณ์ เยาวชน หมายความว่า บุคคลอายุเกิน 15 ปีบริบูรณ์ แต่ยังไม่ถึง 18 ปีบริบูรณ์ ประเทศไทยยังคงเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างอายุประชากรที่วัยเด็ก ลดลงจากอัตราการเกิดที่ลดลงอย่างต่อเนื่อง และเป็นสังคมผู้สูงอายุที่ก� ำลังเข้าสู่สังคม ผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ (ประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมี สัดส่วนร้อยละ 20) ซึ่งปัจจุบันอยู่ที่ร้อยละ 17.8 ของ ประชากรทั้งประเทศ โดยประชากรของประเทศไทย ที่มีสถานะทางทะเบียนราษฎรปี 2563 มีจ� ำนวน 66,186,727 คนลดลงจากปีก่อนหน้า 3.7 แสนคน นับเป็นการลดลงครั้งแรกจากอัตราการเจริญพันธุ์ที่ต�่ ำ และเมื่อเปรียบเทียบการ เปลี่ยนแปลงในช่วง 5 ปี ที่ผ่านมาประชากรวัยเด็กและวัยแรงงานลดลงต่อเนื่องแต่ ผู้สูงอายุมีอัตราเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วทั้งจ� ำนวนและสัดส่วน 2,000,000 1,000,000 - 1,000,000 2,000,000 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85-89 90+ ประชากรตามกลุ่มอายุ ป� 2563 ประชากรประเทศไทยตามทะเบียนราษฎร หมายเหตุ : สถิติประชากรตามทะเบียนราษฎรทั้งสัญชาติไทย และไม่ใช่สัญชาติไทย ที่มา : ส� ำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง อายุ ประชากร (พันคน) เปรียบเทียบ (%) สัดส่วน (%) 2559 2560 2561 2562 2563 2563/2559 2559 2563 ทั้งประเทศ 65,932 66,189 66,414 66,559 66,187 0.4 100.0 100.0 0-14 ปี 11,843 11,743 11,607 11,401 11,175 -5.6 18.0 16.9 15-59 ปี 43,929 43,846 43,749 43,610 43,223 -1.6 66.6 65.3 60 ปีขึ้นไป 10,160 10,599 11,058 11,547 11,789 16.0 15.4 17.8 “ ปี 2 5 6 3 ป ร ะ ช า ก ร ประเทศไทยลดลงครั้งแรก วัยเด็กและ วัยแรงงาน ลดลง ผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น รวดเร็ว” ประชากร ข้อมูลที่รวบรวมและน� ำเสนอในรายงานฉบับนี้มาจากหน่วยงานต่างๆ ที่มีการ จัดเก็บข้อมูลซึ่งได้จ� ำแนกและก� ำหนดอายุเด็กและเยาวชนในช่วงอายุที่แตกต่างไป ตามวัตถุประสงค์ของกฎหมายในแต่ละฉบับและตามภารกิจของหน่วยงาน การอธิบาย ข้อมูลและความหมายช่วงอายุเด็ก วัยรุ่น และเยาวชนในแต่ละประเด็น จึงมีความ หมายไปตามบริบทของเรื่องนั้นๆ ซึ่งครอบคลุมช่วงอายุตั้งแต่เกิดจนถึง 24 ปี ทั้งนี้ ส่วนใหญ่เป็นช่วงอายุไม่เกิน 18 ปี ที่ตามบริบทประเทศไทยและในหลายประเทศ เห็นว่าเป็นวัยที่ควรต้องได้รับความคุ้มครองภายใต้กฎหมาย 27.0 ป� 2559 ป� 2563 25.9 อัตราการเป� นภาระของวัยเด็ก 0-14 ป� 15-59 ป� 100 คน