Children Youth 2021

สถานการณ์เด็กและเยาวชน สถานการณ์เด็กและเยาวชน 32 33 วัยรุ่นเป็นช่วงร่างกายเปลี่ยนแปลงเป็นหนุ่มสาวและควรใช้เวลาไปกับการ ศึกษา การพัฒนาให้มีทักษะอาชีพและเรียนรู้ทักษะชีวิต แต่การตั้งครรภ์โดยไม่พร้อม นั้นส่งผลต่อการศึกษา สุขภาพ และคุณภาพชีวิตของทั้งแม่และเด็กที่เกิดมา สถานการณ์ปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ดีขึ้นอย่างต่อเนื่องหลังจากปี 2555 จาก ที่ีเคยมีมารดาอายุ 10-19 ปี มากถึง 132,203 คน หรือคิดเป็นร้อยละ 16.9 ของมารดาทั้งหมด ปั จจุบันลดลง มากกว่าครึ่งเหลือ 57,857 คน หรือคิดเป็นร้อยละ 10.2 ของมารดาทั้งหมด ในจ� ำนวน นี้เป็นมารดาอายุ 10-14 ปี 1,783 คน นอกจากนี้อัตราการคลอดซ�้ ำของแม่วัยรุ่น ดีขึ้นในช่วง 6 ปีที่ผ่านมาเช่นกัน ปัญหาการคลอดซ�้ ำนี้ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของแม่ และเด็กโดยเฉพาะอย่างยิ่งในครัวเรือนที่ยากจน ซึ่งในปี 2563 มีวัยรุ่นคลอดซ�้ ำ 4,517 ราย และเป็นการคลอดซ�้ ำครั้งที่ 3 จ� ำนวน 207 ราย นั่นหมายถึงแม่วัยรุ่น “ ปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นดีขึ้นอย่างต่อ เนื่องรวมถึงอัตราการคลอดซ�้ ำ วัยรุ่นที่ไม่ ตั้งใจตั้งครรภ์สาเหตุส� ำคัญจากการมีเพศ สัมพันธ์โดยไม่ตั้งใจแต่ไม่ได้ป้องกัน” ร้อยละหญิง 10-19 ปี ที่คลอดบุตร ต่อหญิงคลอดบุตรทั งหมด ร้อยละหญิง 10-19 ปี ที่คลอดซํ า ต่อหญิง 10-19 ปีที่คลอดบุตร หญิงอายุ 10-19 ปี ที่คลอดบุตร ที่มา : สถานการณ์อนามัยการเจริญพันธุ์ในวัยรุ่นและเยาวชน ปี 2563 สํานักอนามัยการเจริญพันธ์์ุ กรมอนามัย 123,189 132,180 132,203 125,375 115,491 104,289 94,584 84,578 72,566 63,831 57,857 ผู้หญิงอายุ 10-19 ป� ที� คลอดบุตร 11.1 11.5 11.6 12.2 12.4 12.2 11.9 10.8 9.0 8.2 7.8 16.2 16.9 16.9 16.8 16.2 15.3 14.2 12.9 11.5 10.7 10.2 0 6 12 18 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 บางคนต้องดูแลบุตรมากถึง 3 คน จากข้อมูลการเฝ้าระวังการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นพบว่า สามีหรือเพื่อนชายส่วนใหญ่เป็นวัยรุ่นและเยาวชน บางรายยังศึกษาอยู่หรือจบการ ศึกษาขั้นพื้นฐานและเริ่มต้นท� ำงาน หากมีรายได้น้อยและอยู่ในครัวเรืือนที่มีฐานะ ยากจนก็็อาจตกอยู่ในภาวะยากล� ำบากที่ต้องเลี้ยงดูเด็กเล็กถึง 3 คน จากข้อมูล กรมกิจการเด็กและเยาวชนเกี่ยวกับโครงการเงินอุดหนุนเพื่อการเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด ที่อยู่ในครัวเรือนที่มีรายได้น้อยพบว่า มีมารดาอายุต�่ ำกว่า 20 ปี ขอรับสิทธิ ณ เดือน กรกฎาคม 2564 จ� ำนวน 240,745 ราย นอกจากนี้วัยรุ่นตั้งครรภ์ส่วนหนึ่งไม่ได้ เรียนหนังสือ ในกลุ่มที่ไม่ตั้งใจตั้งครรภ์ส่วนใหญ่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ตั้งใจ ซึ่งเห็นได้ ว่าในบางรายแม้ไม่ตั้งใจและไม่เตรียมป้องกัน แต่ก็ไม่ปฏิเสธการมีเพศสัมพันธ์ทั้งที่ ไม่พร้อม อีกทั้งในวัยนี้มักไม่มีการวางแผนครอบครัวหรือการมีบุตร ข้อมูลแม่วัยรุ่นที มารับบริการฝากครรภ์และตรวจหลังคลอด ในโรงพยาบาลและยินยอมให้ข้อมูลในแต่ละปี 65.5 49.0 51.0 48.5 33.3 0 50% 100% 2559 2560 2561 2562 2563 ไม่ได้เรียน เรียน การศึกษาก่อนตั� งครรภ์ ที มา : การเฝ้าระวังการตังครรภ์แม่วัยรุ่น สํานักอนามัยการเจริญพันธุ์ กรมอนามัย ข้อมูลการเฝ� าระวังการตั� งครรภ์แม่วัยรุ่น ไม่รู้วิธีคุมกําเนิด ไม่คิดว่าจะตั� งครรภ์ มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ตั� งใจ สาเหตุแรก ที� ไม่คุมกําเนิด 45.8 48.6 48.3 55.2 45.2 0 50% 100% 2559 2560 2561 2562 2563 คุมกําเนิด ไม่คุมกําเนิด วัยรุ่นที� ไม่ตั� งใจตั� งครรภ์ 3 50.2% 30.8% 8.2% 0.1% 47.2% 38.3% 14.4% 15-19 ป� 20-24 ป� 25 ป� ขึ� นไป น้อยกว่า 15 ป� ป� 2563 อายุสามี/เพื� อนชาย พ.ร.บ. การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. 2559 ได้ก� ำหนดกลไกการ ด� ำเนินงานร่วมกันของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทุกภาคส่วน เพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น ที่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยก� ำหนด วัยรุ่น หมายถึง บุคคลอายุเกิน 10 ปีบริบูรณ์ แต่ยังไม่ถึง 20 ปีบริบูรณ์ การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น