ความยากจนแฝงของครัวเรือน พ.ศ. 2563

9 ความยากจนแฝงของครัวเรือน พ.ศ. 2563 กรณีที่ที่ 2ี ครัวเรือนมีสมาชิก 3 คน (มารดา และบุตร 2 คนในวัยเด็ก) มีค่าใช้จ่าย ครัวเรือนสูงกว่าเส้นความยากจน จึงไม่ถูกนับเป็นครัวเรือนยากจน แต่เนื่องจากมารดาต้องรับผิดชอบ บุตร 2 คนที่อยู่ในวัยกำ �ลังเจริญเติบโต ค่าใช้จ่ายเกือบทั้งหมดของครัวเรือนจึงเป็นค่าอาหาร (ค่าใช้จ่าย ด้านอาหารสูงกว่าเส้นความยากจนด้านอาหาร) เหลือค่าใช้จ่ายสำ �หรับสิ่งที่ไม่ใช่อาหารจำ �นวนน้อยมาก (ค่าใช้จ่ายด้านที่ไม่ใช่อาหารต่ำ �กว่าเส้นความยากจนด้านที่ไม่ใช่อาหาร) บุตร 2 คนจึงไม่ได้รับการศึกษา เนื่องจากไม่มีค่าเดินทางไปโรงเรียน ต้องใส่เสื้อผ้าที่เก่าโทรม และขาดผ้าห่มในฤดูหนาว กรณีครัวเรือนดังกล่าวนี้ มีความยากจนด้านที่ไม่ใช่อาหารแฝงอยู่ แม้ว่าครัวเรือนนี้จะไม่เป็น ครัวเรือนยากจนก็ตาม จากตัวอย่างทั้ง 2 ครัวเรือนจะเห็นได้ว่า แม้ครัวเรือนจะไม่ใช่ครัวเรือนยากจนตามเกณฑ์ เส้นความยากจน (Poverty Line: PL) ของประเทศ แต่ก็มีความยากจนแฝงของครัวเรือนในบางมิติ ซึ่ง เป็นครัวเรือนที่ไม่ควรถูกทอดทิ้งตามหลักการสากล Leave No One Behind ขององค์การสหประชาชาติ และสมควรได้รับความช่วยเหลือจากรัฐบาลในบางมิติด้วยเช่นกัน ดังนั้น การจำ �แนกครัวเรือนโดยใช้เส้นความยากจน (Poverty Line: PL) ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ครัวเรือนยากจน และครัวเรือนไม่ยากจน แม้จะสามารถนำ �ผลการวิเคราะห์ไปใช้กำ �หนดนโยบาย/ มาตรการช่วยเหลือได้ดีในระดับหนึ่ง แต่ก็ยังไม่สามารถบ่งชี้ได้ถึง “ความยากจนแฝง” ในบางมิติรายงานฉบับนี้ ได้ดำ �เนินการวิเคราะห์โดยการแยกมิติค่าใช้จ่ายด้านอาหาร (Food Expenditure) และค่าใช้จ่ายด้านที่ไม่ใช่ อาหาร (Non-Food Expenditure) เพื่อทำ �ให้เห็นความยากจนในมิติอื่นของครัวเรือนได้มากขึ้น สามารถ นำ �ข้อมูลการวิเคราะห์ไปใช้ในการจัดทำ �แผนหรือนโยบายลดความยากจนในมิติที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ ได้ เหมาะสมมากขึ้น 2.2 แนวคิดเส้นความยากจนิ ด้ น เส้นความยากจน เป็นเกณฑ์ที่อยู่บนแนวคิดของการบริโภคปัจจัย 4 ขั้นพื้นฐาน โดยในการ คำ �นวณ ได้แบ่งการบริโภคดังกล่าวออกเป็นการบริโภคอาหารให้ได้สารอาหารที่เหมาะสมในแต่ละเพศ และวัย และการบริโภคสินค้าอื่นที่ไม่ใช่อาหารตามความจำ �เป็นขั้นพื้นฐาน หรืออาจกล่าวได้ว่า ” “ ความต้องการขั้นพื้นฐาน (Basic Need) = อาหารขั้นพื้นฐาน (Basic Food) + สินค้าขั้นพื้นฐานอื่นที่ไม่ใช่อาหาร (Basic Non-food)