ที่
ดิน / ดิน
สถิติสิ่
งแวดล้
อมของประเทศไทย พ.ศ.2563
69
บทที่
3
ที่
ดิน / ดิน
ทรั
พยากรดินมีความสำ
าคั
ญต่อมนุ
ษย์ และสิ่
งมีชีวิตอื่
นๆ เป็
นพื้นที่
ประกอบการเกษตร
เพื่
อใช้ในการผลิตอาหาร เลี้ยงสั
ตว์ เป็
นแหล่งที่
อยู
่อาศั
ยของสั
ตว์บางชนิด แหล่งที่
ตั
้งของบ้านเรือน
ตลอดจนเป็
นแหล่งกั
กเก็
บน้ำ
า เป็
นต้น แต่ดินส่วนใหญ่ถู
กทำ
าลายเนื่
องจากการกระทำ
าของมนุ
ษย์
และการสู
ญเสียตามธรรมชาติ
การใช้ประโยชน์ที่
ดินไม่เหมาะสม ทำ
าให้เกิดปั
ญหาความเสื่
อมโทรม
ของดิน ซึ่
งส่งผลกระทบทั
้งทางตรงและทางอ้อมต่อเกษตรกร ชุ
มชน และประเทศชาติ
ในส่วนของการใช้ประโยชน์ที่
ดินในการทำ
าการเกษตรในปี 2561 มีเนื้อที่
ใช้ประโยชน์
ทางการเกษตรทั
้
งสิ
้
น 149.2 ล้
านไร่
โดยเป็
นนาข้
าวมากที
่
สุ
ดร้
อยละ 46.0 (68.7 ล้
านไร่
่
)
รองลงมาคือ สวนไม้ผล/ไม้ยืนต้น และพืชไร่ จำ
านวน 36.9 และ 30.7 ล้านไร่ ตามลำ
าดั
บ และเกือบ
ครึ่
งหนึ่
งของเนื้อที่
ใช้ประโยชน์ทางการเกษตรทั่
วประเทศ (ร้อยละ 42.8) อยู
่ในภาคตะวั
นออก-
เฉี
ยงเหนื
อ (63.9 ล้
านไร่
) ซึ
่
งส่
วนใหญ่
เป็
นนาข้
าวถึ
ง 41.7 ล้
านไร่
รองลงมาคื
อภาคเหนื
อ
(32.5 ล้านไร่) ซึ่
งส่วนใหญ่เป็
นนาข้าว (15.7 ล้านไร่) และพืชไร่ (10.3 ล้านไร่) (ตารางที่
3.1)
จากข้อมู
ลการนำ
าเข้าปุ
๋ยเคมี พบว่า มีการนำ
าเข้าปุ
๋ยเคมีลดลง โดยในปี 2562 มีปริมาณ
5.0 ล้านตั
น ลดลงจากปี 2561 ร้อยละ 10.8 (ตารางที่
3.5) นอกจากนั
้่นยั
งมีการนำ
าเข้าวั
ตถุ
อั
นตราย
ทางการเกษตร เช่
น สารกำ
าจั
ดวั
ชพืช สารกำ
าจั
ดแมลง สารป้องกั
นและกำ
าจั
ดโรคพืช ลดต ่
ำ
าลง โดยใน
ปี
2562 มี
การนำ
าเข้
า 131.3 พั
นตั
น ลดลงจากปี
2561 ถึ
งร้
อยละ 23.2 (ปี
2561 170.9 พั
นตั
น)
(ตารางที่
3.6)
ในส่วนของพื้นที่
ดินที่
มีปั
ญหาในปี
2561 พบว่า ประเทศไทยมีพื้นที่
ดินที่
มีปั
ญหาประมาณ
60.0 ล้านไร่ คิดเป็
นร้อยละ 18.7 ของพื้นที่
ทั
้งสิ้น ซึ่
งในจำ
านวนนี้เป็
นดินตื้นมากที่
สุ
ดร้อยละ 11.9
(38.2 ล้
านไร่
) รองลงมาคื
อ ดิ
นทรายจั
ดร้
อยละ 3.7 (ตารางที
่
3.8) ซึ
่
งดิ
นเหล่
านี
้
เป็
นดิ
นที
่
ไม่
เหมาะสมกั
บการทำ
าการเกษตร เนื่
องจากดินตื้นเป็
นดินที่
มีลู
กรั
ง ก้อนกรวด หรือเศษหินปะปนอยู
่มาก
ทำ
าให้
พื
ชเจริ
ญเติ
บโตไม่
ดี
ส่
วนดิ
นทรายจั
ดเป็
นที
่
ระบายน ้ ำ
าดี
เกิ
นไป ดิ
นไม่
อุ
้
มน ้ ำ
าทำ
าให้
เกิ
ดปั
ญหา
พืชขาดแคลนน ้ ำ
า