Data SET Manual - page 200

ก-12
รูปแบบห่วงโซ่มูลค่ าทั่วไป (Generic Value Chain: GVC) ด้านทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้ อม
สาหรับการวิเคราะห์ประเด็นด้านสิ่งแวดล้ อมนั้น ตัวชี้วัดภายใต้ประเด็ นต่าง ๆ ของดัชนีความก้าวหน้า
ของคน (Human Achievement Index: HAI) ในรายงานการพัฒนาคนของประเทศไทยปี พ.ศ. 2552 โดย
สานักงานโครงการพั ฒนาแห่งสหประชาชาติ ประจาประเทศไทย ได้กล่ าวถึงความมั่ นคงด้านสิ่งแวดล้อมว่ าเป็น
หนึ่งในประเด็นพื้นฐานที่สาคัญต่อการพัฒนาทั้งในระดับบุคคลและระดับพื้ นที่ ซึ่งปั จจัยคุ กคามต่อความมั่นคง
ด้านสิ่ งแวดล้อม ได้แก่ ภัยธรรมชาติ ป่าไม้ ทะเล น้า มลภาวะของเสีย อั นจาเป็นต้องอาศัยการบริหารจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างเป็นระบบบนพื้นฐานการดาเนินงานแบบบูรณาการ
การวางแนวทางจัดกลุ่ มของห่วงโซ่มู ลค่าทั่วไป (Generic Value Chain: GVC) ในด้ านทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่ งแวดล้ อมครั้งนี้ จึงได้ ยึดเอากรอบจากรายงานการพัฒนาคนของประเทศไทยปี พ.ศ. 2552 ดังกล่ าว1
เป็นฐานในการวิเคราะห์หาประเด็นสาคั ญ รวมถึงให้ความสาคัญกับการประยุ กต์ใช้ข้อมู ลระดับยุทธศาสตร์จาก
หน่วยงานหลักในการบริหารจั ดการทรัพยากรของประเทศ คือ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม
อาทิ
1) แผนแม่ บทการฟื้นฟูและอนุ รักษ์ ป่าและระบบนิเวศ (25 ลุ่ มน้า) (ภายใต้ ยุทธศาสตร์เพื่ อการฟื้นฟู
และสร้ างอนาคตประเทศ ด้านการบริ หารจัดการทรัพยากรน้า เงินกู้ 350,000 ล้านบาท)
2) ยุทธศาสตร์การบริ หารจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง พ.ศ. 2555–2559
3) แผนจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้ อม พ.ศ. 2555–2559
1 รายงานการพัฒนาคนของประเทศไทยปี พ.ศ. 2552 โดยสานักงานโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ ประจาประเทศไทย (หรือ UNDP) ได้
กล่าวสรุปถึงความสาคัญของ “ความเสี่ยงต่อความมั่นคงด้ านสิ่งแวดล้อม” ว่า “ความเสี่ยงเหล่านี้เกิดขึ้นได้หลายรูปแบบ บ้างเกิ ดจากความ
ไม่มั่นคงทางกายภาพของสิ่งแวดล้อม รวมถึ งภัยธรรมชาติ เช่น แผ่ นดินไหว คลื่นสึนามิ และการเปลี่ยนแปลงอื่น ๆ เช่น การเปลี่ ยนแปลงของ
ภูมิอากาศในแต่ละปี ซึ่งทาให้เกิ ดภัยแล้ง น้าท่วม และอื่น ๆ ความเสี่ ยงรูปแบบที่ สอง คือ การเปลี่ยนแปลงอุปสงค์อุปทานของทรัพยากร อัน
เนื่องมาจากการเติบโตของประชากรและเทคโนโลยี ใหม่ และการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ เช่น พื้นที่ป่าไม้ลดลง น้ าสะอาดหายากขึ้น และ
การตักตวงใช้ ทรัพยากรที่ มีอยู่อย่างจากัด เช่น ปลาในทะเล ในอัตราที่มากเกินไป ความเสี่ ยงรูปแบบที่สาม เกิ ดจากการเปลี่ยนแปลงของ
เศรษฐกิ จและสังคมซึ่ งมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การพั ฒนาเป็นชุ มชนเมืองทาให้เกิดปั ญหามลพิษทางอากาศ หรืออุตสาหกรรม
ก่อให้เกิ ดของเสียปริมาณมหาศาล สุดท้ าย คือ ความเสี่ ยงที่เกิดจากความขั ดแย้งในการแย่งชิ งทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจากัด จากการขยายตัว
ของความเป็ นเมือง” กรอบแนวคิ ดเหล่านี้เป็นหนึ่ งในกรอบความคิดของคณะทางานที่ปรึกษาในการกาหนดรูปแบบห่ วงโซ่มูลค่าทั่วไปให้
ครอบคลุมประเด็นสาคัญทั้งหมด