Page 6 -

ค
บทสรุปสำ�หรับผู้ บริหาร
การศึกษาพฤติกรรมการเป็ นหนี้ของครัวเรือนเกษตรในครั ้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ
ศึกษาลักษณะทั่วไปของครัวเรือนเกษตร รูปแบบการเป็นหนี้ และความสามารถในการชำ�ระ
หนี้ของครั วเรือนเกษตร รวมทั้งศึกษาปัจจั ยที่มีผลต่อการเป็นหนี้ของครัวเรือนเกษตร โดยใช้
ข้อมูลการสำ�รวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน พ.ศ.2552 และ พ.ศ.2554
ผลการศึกษาพบว่า ประมาณ 2 ใน 3 ของครัวเรือนเกษตรเป็นหนี้ แต่มีแนวโน้มที่ลด
ลง จากครั วเรือนเกษตรที่มีการเป็นหนี้ร้อยละ 75.2 ในปี 2552 เหลือร้อยละ 72.4 ในปี 2554
อย่างไรก็ดีมู ลค่าหนี้สินของครัวเรือนเกษตรที่เป็นหนี้กลั บมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น จากมูลค่าหนี้สิน
เฉลี่ย 121,965 บาทต่อครัวเรือนในปี 2552 เพิ่ มเป็น 140,404 บาทต่อครัวเรือนในปี 2554 ซึ่ง
มีอัตราการเพิ่ มขึ้นถึงร้อยละ 7.3 ต่อปี
สำ�หรับรูปแบบการเป็นหนี้ของครัวเรือนเกษตร พบว่า ครัวเรือนเกษตรที่เป็ นหนี้
มากกว่าร้อยละ 80 เป็ นหนี้ในระบบ
และมี แนวโน้มที่ จะเป็นหนี้ในระบบ
เพิ่มขึ้น กล่าวคือ ครัวเรือนเกษตร
เป็ นหนี้ ในระบบอย่างเดี ยวร้อยละ
86.4 ในปี 2552 เพิ่มเป็นร้อยละ
91.0 ในปี 2554 โดยครั วเรือนเกษตร
มากกว่าครึ่งกู ้เงิ นจากธนาคารเพื่ อ
การเกษตรและสหกรณ์ การเกษตร
และครั วเรื อนเกษตรนำ�เงินกู้จำ �นวน
กว่าครึ่งมาใช้เพื่อทำ�การเกษตร ส่วน
เงิ นกู้ที่เหลื อนำ �มาใช้เพื่อการอุ ปโภค
บริโภคในครั วเรือน ซื้อ/เช่าซื้อบ้าน
และที่ดิน ใช้ทำ �ธุรกิจ และมีเพียง
ประมาณร้อยละ 1 - 2 ของมู ลค่าหนี้
สินมาใช้เพื่อการศึกษา
แผนภูมิ 1 ร้อยละของครั วเรือนเกษตรที่เป็นหนี้
จำ�แนกตามแหล่งเงินกู ้ ปี 2552 และ 2554
มีหนี�ในระบบ
อย่างเดี ยว
(86.4%)
มีหนี�นอกระบบ
อย่ างเดียว
(3.9%)
มีหนี� ทั�งในระบบ
และนอกระบบ
(9.7%)
ป� 2552
มูลค่าหนี�สิ นในระบบเฉลี�ย 113,884 บาทต่อครัวเรือน
มูลค่าหนี�สิ นนอกระบบเฉลี�ย 8,081 บาทต่อครัวเรือน
มี หนี�ในระบบ
อย่างเดียว
(91.0%)
มีหนี� นอกระบบ
อย่างเดียว
(2.5%)
มีหนี�ทั�งในระบบ
และนอกระบบ
(6.6%)
ป� 2554
มูลค่าหนี�สิ นในระบบเฉลี�ย 135,363 บาทต่ อครัวเรือน
มูลค่าหนี�สิ นนอกระบบเฉลี�ย 5,041 บาทต่อครัวเรือน