- page 49

หนี้สินของครัวเรือนเกษตร พ.ศ. 2558 35
3.3 การแปลผลการวิเคราะห์
เพื่อให้ง่ายต่อการแปลผลการวิเคราะห์ Binary Logistic regression จะพิจารณาจากค่า Odd
Ratio (OR) เนื่องจากการแปลผลจากค่าสัมประสิทธิ์ถดถอย (ß) มีความยากต่อการตีความ
Odd ratio (OR) คือ อัตราการเปลี่ยนแปลงของความน่าจะเป็นหรือโอกาสที่จะเกิดเหตุการณ์
ที่สนใจ เมื่อตัวแปรอิสระเปลี่ยนไปหนึ่งหน่วย ในงานวิจัยเล่มนี้ คือ โอกาสที่ครัวเรือนเกษตรจะเป็นหนี้
ระหว่างกลุ่มของครัวเรือนเกษตรที่มีลักษณะอย่างใดอย่างหนึ่งเมื่อเทียบกับกลุ่ มอ้างอิง โดยกลุ่มอ้างอิงจะ
มีค่า Odd ratio เท่ากับ 1 ซึ่งงานวิจัยเล่มนี้ตัวแปรอิสระประกอบไปด้วย ตัวแปรที่มีลักษณะเชิงกลุ่มและ
ตัวแปรแบบต่อเนื่องซึ่งมีการแปลผลของค่ า Odd ratio ที่แตกต่างกัน ดังนี้
กรณีที่ตัวแปรอิสระเป็นตัวแปรเชิงกลุ่ม
Odds Ratio > 1 หมายถึง ครัวเรือนเกษตรที่อยู่ในกลุ่มที่สนใจมีโอกาสที่ จะเป็นหนี้มากกว่า
กลุ่มอ้างอิงเท่ากับ....เท่า
ตัวอย่างเช่น ก�ำหนดให้กลุ่มที่สนใจ คือ ครัวเรือนเกษตรที่อาศัยอยู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
และกลุ่มอ้างอิงเป็นกลุ่ มของครัวเรือนเกษตรที่อาศัยอยู ่ ในภาคใต้ ถ้าค่า Odds Ratio เท่ากับ 4.581
หมายถึง ครัวเรือนเกษตรที่อาศัยอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีโอกาสที่เป็นหนี้มากกว่าภาคใต้ 4.6 เท่า
Odds Ratio < 1 หมายถึง ครัวเรือนเกษตรที่อยู่ในกลุ่มที่สนใจมีโอกาสที่จะเป็นหนี้ น้อย
กว่ากลุ่มอ้ างอิงเท่ากับ....เท่า (หรือท�ำการแปรผลในรูปร้อยละ ((Odds Ratio -1)*100))
ตัวอย่างเช่น ก�ำหนดให้กลุ่มที่สนใจ คือ หัวหน้าครั วเรือนเกษตรสถานภาพโสด และกลุ่ม
อ้างอิ งเป็นกลุ่มหัวหน้าครัวเรือนเกษตรที่มีสถานภาพสมรส ถ้าค่า Odds Ratio เท่ากับ 0.326 หมายถึง
หัวหน้าครัวเรือนเกษตรสถานภาพโสดมี โอกาสเป็นหนี้น้อยกว่าหัวหน้าครัวเรื อนเกษตรสถานภาพ
สมรสร้อยละ 67 มาจาก ((0.326-1)*100)
Odds Ratio = 1 หมายถึง ครัวเรือนเกษตรที่อยู่ในกลุ ่มที่สนใจมีโอกาสที่ จะเป็นหนี้เท่ากับ
กลุ่มอ้างอิง หรือการเปลี่ยนแปลงของตัวแปรที่สนใจ (ตัวแปรอิสระ) ไม่มีผลต่อตัวแปรตาม
กรณีที่ตัวแปรอิสระเป็นตัวแปรเชิงปริมาณ
Odds ratio > 1 หมายถึ ง เมื่อครัวเรือนเกษตรที่อยู่ในกลุ่มที่ สนใจ (ตัวแปรอิสระ)
เพิ่มขึ้น ท�ำให้ โอกาสที่ครัวเรือนเกษตรเป็นหนี้เพิ่มขึ้น เมื่อ (ตัวแปรอิสระ) เปลี่ยนไป 1 หน่วย โอกาสที่
ครัวเรือนเกษตรที่อยู่ในกลุ่มที่สนใจ (ตัวแปรอิสระ) จะเพิ่มขึ้น......เท่า เมื่อเทียบกับค่าเดิมของ X หรือ
เพิ่มขึ้น ......% ((Odds Ratio -1)*100) (ค่าสัมประสิทธิ์ถดถอย จะมีค่าเป็นบวก)
ตัวอย่ างเช่น ก�ำหนดให้กลุ ่มที่สนใจ คือ ครัวเรือนเกษตรมี จ�ำนวนสมาชิกในครัวเรื อน
เพิ่มขึ้น 1 คนถ้าค่า Odds Ratio เท่ากับ 1.110 หมายถึง เมื่อครัวเรือนเกษตรมีจ�ำนวนสมาชิกในครัวเรือน
เพิ่มขึ้น 1 คนจะมี โอกาสที่จะเป็นหนี้เพิ่มขึ้น 1.1 เท่า หรือ เพิ่มขึ้นร้อยละ11 มาจาก ((1.110-1)*100)