- page 515

285
ข้อมู ล สารวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย
'เลี้ยงเดี่ ยว-แม่วัยรุ่น-ลู กพิกำร' ครอบครัว'พิเศษ'เมื่อชีวิตไม่มั่นคง
เมื่อครอบครั วคือพื้นฐำนสำคัญของสังคม แต่ถ้ำมี ครอบครัวด้วยควำมไม่พร้อม ไม่
ตั้งใจ อยู่ ในสภำวะยำกลำบำก เช่น ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยว ครอบครัวแม่วั ยรุ่น ครอบครัวที่มีลูก
พิกำร ครอบครัวผู้ สูงอำยุ ครอบครั วที่มี รุ่นปู่ย่ำตำยำยและรุ่นหลำน ฯลฯ สภำพของครอบครัว
หรือคนที่เติบโตขึ้ นมำจำกครอบครั วลักษณะนี้จะเป็ นอย่ำงไร โครงกำรพัฒนำเครือข่ำย
ครอบครัวลั กษณะเฉพำะ ดำเนินกำรโดยมูลนิ ธิเครือข่ำยครอบครัว ร่วมกับสำนักงำนกิจกำร
สตรี และสถำบันครอบครัว (สค.) กระทรวงกำรพัฒนำสังคมและควำมมั่นคงของมนุ ษย์ และ
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.)
ภำยใต้กำรสนับสนุ นของสำนักสนับสนุ นสุขภำวะเด็ก เยำวชนและครอบครัว
สำนักงำนกองทุนสนับสนุนกำรสร้ ำงเสริมสุขภำพ (สสส.) เป็นกำรพั ฒนำกระบวนกำรสร้ำง
เครือข่ำยครอบครัวลักษณะเฉพำะ 3 กลุ่ม ได้แก่ ครอบครัวเลี้ยงเดี่ยว ครอบครัวแม่วั ยรุ่น
ครอบครัวที่มีลูกพิกำร ให้ มีระบบกำรดูแลที่ส่งเสริมให้เข้ำถึงระบบสวัสดิกำรและกองทุ นที่มีอยู่
ใน ชุมชนและสังคม และจัดกำรควำมรู้ให้ครอบครัวลักษณะเฉพำะ เพื่อกำรขยำยผลและ
ผลักดันให้เกิดนโยบำยสำหรับครอบครัวลั กษณะเฉพำะ เนื่องจำกปัจจุบันปัญหำมีจำนวนมำก
และทวีควำมรุ นแรงขึ้นจึ งเป็นสิ่งที่ท้ำทำย ต่ อกำรดูแลช่วยเหลือครอบครั วลักษณะเฉพำะให้มี
สุขภำวะและควำมสัมพันธ์ที่ดี ขึ้นด้วย
“ครอบครัวลักษณะเฉพำะเหล่ำนี้” มีปัจจัยที่ทำให้ กำรทำหน้ำที่ของครอบครัวน้อย
กว่ำครอบครัวทั่วไปทั้งกำรมี สัมพันธภำพ ทักษะกำรจัดกำรปัญหำ กำรจัดกำรในภำวะวิกฤติ
เช่น ทำหน้ำที่เป็นทั้งพ่อและแม่ในเวลำเดียวกัน ขำดทั กษะกำรเป็นพ่อแม่ ใช้เวลำเลี้ยงดูลูก
มำกกว่ ำเด็กปกติ ภำวะควำมเครียดและกำรจัดกำรอำรมณ์ ปัญหำเศรษฐกิจในครอบครัว
ส่งผลให้เกิดควำมเปรำะบำงต่อกำรดำรงอยู่ของครอบครั ว ดังนั้น กำรเสริ มพลังให้ครอบครัว
ลักษณะเฉพำะมีควำมเข้มแข็ ง สำมำรถดูแลและจัดกำรกับภำวะวิ กฤติที่เกิดขึ้น จะนำไปสู่
ควำมเข้ำใจ กำรยอมรับ กำรมี ปฏิสัมพันธ์ที่ดีขึ้น และส่งเสริมบทบำทและกำรทำหน้ ำที่ของ
สมำชิกในครอบครัวได้อย่ำงเหมำะสม” ฐำณิชชำ ลิ้มพำนิช ผู้จัดกำรมูลนิธิ เครือข่ำยครอบครัว
กล่ำว
จำกสภำพปัญหำครอบครั วดังกล่ ำวมูลนิ ธิ เครือข่ ำยครอบครั วและเครือข่ ำย
คนทำงำน ด้ำนครอบครัว ได้พัฒนำเครือข่ำยครอบครัวลักษณะเฉพำะ 20 กลุ่ม ใน 5 จั งหวัด
นำร่องและ 2 พื้นที่ในกรุงเทพมหำนคร โดยกำรกำกับดูแล ให้คำแนะนำและข้อเสนอแนะของ
คณะกรรมกำรกำกับทิศทำงกำรขับเคลื่ อนยุทธศำสตร์ ครอบครัวอบอุ่น ซึ่งองค์ประกอบของ
คณะกรรมกำรมำจำกหน่วยงำน/ภำคียุทธศำสตร์ ด้ำนครอบครัวที่ สำคั ญ เช่น สำนักงำน
คณะกรรมกำรพั ฒนำกำรเศรษฐกิจและสังคมแห่งชำติ สำนักงำนกิ จกำรสตรี และสถำบัน
ครอบครัว กรมส่งเสริมกำรปกครองส่วนท้องถิ่น สานักงานสถิติ แห่งชาติ ฯลฯ ที่มีภำรกิจคือ