Page 22 - Poverty Maps Center 2010

1. แผนทีค ำมยำ จน (Poverty Maps) คื ไร
การจัดทาโครงการแผนที่ความยากจนเป็นการนาเสนอข้อมูลเชิ งพื้นที่เพื่ อแสดงให้เห็นสถานะทาง
เศรษฐกิจ ภาวะความยากจน และการกระจายรายได้ ของครัวเรือน ตั้ งแต่ระดับทั่วราชอาณาจั กร ภาค จังหวัด
อาเภอ และตาบล ซึ่งสามารถนาเสนอในระบบสารสนเทศภู มิศาสตร์ (Geographic Information System :
GIS) จัดทาขึ้นโดยการเชื่อมโยงข้อมูลการสารวจภาวะเศรษฐกิ จและสังคมของครั วเรือน และข้อมูลสามะโน
ประชากรและเคหะเข้าด้วยกัน โดยใช้วิ ธี Small Area Estimation ของธนาคารโลก ร่วมกับวิ ธีการทางสถิติ
และเศรษฐมิติ
แผนที่ความยากจนเป็นเครื่องมื อสาคัญสาหรั บภาครัฐใช้ในการกาหนดนโยบาย วางแผนงาน
ติดตามและประเมินผล โดยผู้ดาเนินงานในระดับนโยบายสามารถทราบว่ าพื้นที่ที่มีความยากจนอยู่ที่ไหนบ้าง ระดับ
ความยากจน และความรุ นแรงของความยากจนในพื้นที่นั้นๆ เป็นอย่ างไร ซึ่งมี ความจาเป็ นต่อรั ฐบาลในการ
จัดสรรทรัพยากรที่มี อยู่อย่างจากัดให้มีประสิทธิภาพ และประสิ ทธิผล
2. ปร โยชน์ข งแผนทีค ำมยำ จน
1) ใช้วัดการกระจุ กตัว และการกระจายตัวของคนจน
2) เพิ่มความเข้าใจเกี่ยวกับอิทธิพลของปัจจัยพื้นที่ต่อความยากจน
3) สนับสนุนการดาเนินนโยบายขจัดความยากจนของภาครัฐ ช่วยในการจัดสรรงบประมาณ และ
ทรัพยากรอื่นๆ ให้สอดคล้องกับจานวนคนจน ระดับความยากจน และความรุนแรงของความยากจน ในแต่ ละ
พื้นที่อย่างเหมาะสมและเท่าเทียม
4) ช่วยประเมินผลการดาเนินงานตามนโยบายแก้ ไขปัญหาความยากจน อันจะนาไปสู่ การเพิ่ม
ประสิทธิภาพในการดาเนินนโยบาย
. แน คิ ำร ค ำมยำ จน
ค ำมยำ จน หมำยถึง ค ำมขำ แค นหรื ไม เ ียงต ำร ำรงชี ตำมค ำมจำเป็น
ื้นฐำน (ปัจจัยสี่) การขาดศั กยภาพในการดาเนินชีวิ ต เนื่องจากขาดแคลนทรัพยากรหรือปัจจัยการผลิต การ
ขาดความรู้ความสามารถ ขาดทางเลือก ขาดการรั บรู้ข่ าวสาร ไม่สามารถเข้ าถึงบริการขั้นพื้นฐาน ตลอดจน
ขาดการมีส่วนร่วมในการปกครองสังคม และวัฒนธรรมในการดาเนิ นชีวิ ต
สำหรบเ ณฑ์ ำใครคื คนจน ำหน เส้นแบง ้ ยเ ณฑ์มำตรฐำนค ำมต้ ง ำร ำหำร
แ สิ งจำเป็ น ื้ นฐำนข ้ นตำทีเ ี ยง ต ำร ำรงชี ข งแต บุคค เรี ย ำ เส้ นค ำมยำ จน
(Poverty Line) ซึ่งคานวณเป็นตัวเงินที่สะท้อนต้นทุนหรือค่ าใช้จ่ายของปัจเจกบุ คคลในการได้มาซึ่งอาหาร
และสิ่ งจาเป็นพื้นฐานขั้นต่าที่ ทาให้สามารถดารงชีพได้ มีหน่วยเป็ นบาทต่อคนต่ อเดือน หากบุคคลใดมี ระดับ
รายได้หรือค่ าใช้จ่าย (ระดับการบริโภค) ต่ากว่าเส้นความยากจนถือเป็นคนจน
เส้นความยากจนด้านอาหารกาหนดขึ้นจากความต้องการปริ มาณสารอาหาร แคลอรี และโปรตีน
ของคนซึ่งแตกต่างกันตามเพศและอายุ รวมทั้ งแบบแผนการบริโภค และค่ าครองชีพที่แตกต่างกันตามภูมิภาค
และพื้นที่ แต่ ได้รับความพึงพอใจหรืออรรถประโยชน์ (Utility) เท่ากัน ทั้งนี้การกาหนดรูปแบบการบริโภคเป็น
ตะกร้ าสินค้าอุปโภคบริ โภค (Consumption Baskets) ที่แตกต่ างกันตามพื้นที่จานวน 9 ตะกร้า
ประกอบด้วย 1 ตะกร้าสิ นค้าของกรุ งเทพมหานคร และ 8 ตะกร้าสิ นค้าแยกเขตเมืองและเขตชนบทของ
ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคใต้ เพื่อสะท้ อนรูปแบบการบริโภคของคนที่อาศัยอยู่
ต่างภู มิภาคและสังคม รวมทั้งใช้ดัชนีราคาผู้บริโภคในพื้นที่สะท้อนราคาสิ นค้าหรือค่าครองชี พ