เว็บไซต์สำนักงานสถิติแห่งชาติ

HOME / Industrial and Business Census

สำมะโนธุรกิจและอุตสาหกรรม (available only Thai version)

สำมะโนธุรกิจและอุตสาหกรรม

ความหมายของสำมะโนธุรกิจและอุตสาหกรรม

สำมะโนธุรกิจและอุตสาหกรรม หมายถึง การเก็บรวบรวมข้อมูลสถิติเกี่ยวกับจำนวนและลักษณะที่สำคัญๆ ของสถานประกอบการในการดำเนินธุรกิจทางการค้า ธุรกิจทางการบริการ และอุตสาหกรรมการผลิตในสถานที่ตั้งที่แน่นอนทุกหน่วยภายในท้องที่ที่กำหนดทั่วประเทศ

History

1964
1966
1988
1997
2002
2007
2012
2017
2022

The first industrial census
The first commercial and service business census
The 2nd Business Census
The 2nd Industrial Census (Start planning every 10 years)
The 3rd business census (planned to be conducted every 10 years)
The 3rd Industrial Census (beginning to plan every 5 years)
The merger of the 4th business census and the 4th industrial census
The 5th Industrial Census
The 2nd Business and Industrial Census Merge The 5th Business Census The 6th Industrial Census

Preparation Industrial and Business Census

History

Statistical Methodology

Scope and Coverage

Data Utilization

Objective

สำนักงานสถิติแห่งชาติ ได้จัดทำสำมะโนธุรกิจทางการค้าและธุรกิจทางการบริการ และสำมะโนอุตสาหกรรม ทุก 10 ปี ตามข้อเสนอแนะขององค์การสหประชาชาติ เพื่อให้ประเทศมีข้อมูลพื้นฐานที่สำคัญทางด้านธุรกิจทางการค้า ธุรกิจทางการบริการ และอุตสาหกรรมการผลิตอย่างต่อเนื่อง โดยสำมะโนธุรกิจทางการค้าและธุรกิจทางการบริการได้จัดทำมาแล้ว 4 ครั้งในปี 2509 ปี 2531 ปี 2545 และปี 2555 ส่วนสำมะโนอุตสาหกรรมได้จัดทำมาแล้ว 5 ครั้ง ในปี 2507 ปี 2540 ปี 2550 ปี 2555 และ ปี 2560 โดยตั้งแต่ปี 2555 สำนักงานสถิติแห่งชาติได้มีการปรับระยะเวลาการจัดทำสำมะโนอุตสาหกรรมเป็นประจำทุก 5 ปี เนื่องจากหน่วยงานหลักด้านเศรษฐกิจของประเทศ ได้แก่ สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ กระทรวงพาณิชย์ สำนักงานเศรษฐกิจอุตสาหกรรม และธนาคารแห่งประเทศไทย ได้ขอให้สำนักงานสถิติแห่งชาติ ปรับเปลี่ยนระยะเวลาการจัดทำสำมะโนอุตสาหกรรมจากทุก 10 ปี เป็นจัดทำทุก 5 ปีเนื่องจากความผันผวนของเศรษฐกิจโลกทำให้โครงสร้างการดำเนินธุรกิจและอุตสาหกรรมมีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว จึงมีความจำเป็นต้องใช้ข้อมูลที่ทันสมัยเพื่อใช้ในการวิเคราะห์และติดตามสถานการณ์ด้านเศรษฐกิจของประเทศและภูมิภาค ประกอบกับประเทศต่างๆ ส่วนใหญ่ได้มีการจัดทำสำมะโนด้านเศรษฐกิจ ทุก 5 ปี ดังนั้น ในปี 2555 ซึ่งครบรอบ 10 ปี ในการจัดสำมะโนธุรกิจทางการค้าและธุรกิจทางการบริการ และครบรอบ 5 ปี การจัดทำสำมะโนอุตสาหกรรม สำนักงานสถิติแห่งชาติจึงได้บูรณาการโครงการสำมะโนดังกล่าวไว้ด้วยกัน ภายใต้ชื่อ “สำมะโนธุรกิจและอุตสาหกรรม” ซึ่งนับเป็นครั้งแรกของการบูรณาการโครงการสำมะโนด้านเศรษฐกิจของประเทศ สำหรับในปี 2565 นี้ จะครบรอบในการจัดทำสำมะโนธุรกิจทางการค้าและธุรกิจทางการบริการ ครั้งที่ 5 และสำมะโนอุตสาหกรรม ครั้งที่ 6 ของประเทศไทย สำนักงานสถิติแห่งชาติจึงกำหนดแผน การบูรณาการโครงการฯ ไว้ด้วยกันอีกครั้ง ”

ไฟล์ดาวน์โหลด :

เนื่องจากการจัดทำสำมะโนเป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลทุกหน่วยที่อยู่ในขอบข่าย (Complete Enumeration) ซึ่งต้องใช้งบประมาณ เวลา และผู้ปฏิบัติงานจำนวนมาก สำนักงานสถิติแห่งชาติ จึงกำหนดแผนการดำเนินงาน สำมะโนธุรกิจและอุตสาหกรรม พ. ศ. 255 5 โดยในขั้นตอนการนับจด (Listing) ทำการเก็บรวบรวมข้อมูล พื้นฐานจากทุกสถานประกอบการทั่วประเทศ ส่วนขั้นตอนการแจงนับ (Enumeration) ได้มีการนำระเบียบ วิธีการสำรวจด้วยตัวอย่างมาใช้ ดังนี้

ขั้นตอนที่ 1 การเก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐานของสถานประกอบการ : การนับจด (Listing)

เป็นการเก็บรวบรวม ข้อมูลโครงสร้างพื้นฐานของสถานประกอบการตามขอบข่ายคุ้มรวม ทั่วประเทศ เช่น ชื่อ สถานที่ตั้งของสถานประกอบการ หมายเลขโทรศัพท์/โทรสาร รูปแบบการจัด ตั้ง ตามกฎหมาย/ ทางเศรษฐกิจ การร่วมลงทุนหรือถือหุ้นจากต่างประเทศ จำนวนคนทำงาน จำนวนลูกจ้าง เป็นต้น

ขั้นตอนที่ 2 การเก็บรวบรวมข้อมูลรายละเอียด : การแจงนับ (Enumeration)

เป็นการเก็บรวบรวมข้อมูลรายละเอียด เฉพาะของสถานประกอบการธุรกิจทางการค้า ธุรกิจทางการบริการ และการผลิต โดย สถานประกอบการที่มีคนทำงานมากกว่า 10 คน จะทำการเก็บ รวบรวมข้อมูลจากทุกสถานประกอบการ (Complete Enumeration) ส่วนสถานประกอบการ ที่มีคนทำงาน 1 - 10 คน (ซึ่งมีอยู่เป็นจำนวนมาก) จะใช้วิธีการสำรวจด้วยตัวอย่าง (Sample Survey) สำหรับรายละเอียดข้อมูล ที่เก็บรวบรวม มีดังนี้

ธุรกิจทางการค้าและธุรกิจทางการบริการ

ประเภทธุรกิจ และขนาดของสถานประกอบการ
จำนวนคนทำงาน ลูกจ้างและค่าตอบแทนแรงงาน
มูลค่าซื้อสินค้าเพื่อการจำหน่ายหรือให้บริการ
ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน
รายรับของสถานประกอบการ
สินค้าคงเหลือต้นปี และปลายปี
สินทรัพย์ถาวร

การผลิต

ประเภทอุตสาหกรรมการผลิต และขนาดของสถานประกอบการ
ชนิดของผลิตภัณฑ์ที่ผลิต
จำนวนคนทำงาน ลูกจ้างและค่าตอบแทนแรงงาน
ต้นทุนการผลิตและค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน
ผลผลิตและราย รับ
วัตถุดิบและสินค้าคงเหลือต้นปี และปลายปี
สินทรัพย์ถาวร

ไฟล์ดาวน์โหลด :

การเก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐาน หรือการนับจด (Listing) : จะสอบถามจาก สถานประกอบการทั่วประเทศที่ประกอบกิจกรรมทางเศรษฐกิจตามการจัดประเภทมาตรฐานอุตสาหกรรมประเทศไทยปี 2552 (Thailand Standard Classification : TSIC-2009) ดังนี้
ธุรกิจทางการค้า (การค้าปลีก การค้าส่ง) และธุรกิจทางการบริการ
การผลิต
การก่อสร้าง
การขนส่งทางบก และสถานที่เก็บสินค้า
กิจกรรมด้านข้อมูลข่าวสารและการสื่อสาร
โรงพยาบาลเอกชน

ไม่รวม : แผงลอยในตลาด แผงลอยและหาบแร่ และแผงลอยในศูนย์การค้า

การเก็บรวบรวมข้อมูลรายละเอียด หรือการแจงนับ (Enumeration) : จะสอบถามจาก สถานประกอบการทั่วประเทศที่ดำเนินกิจการเกี่ยวกับธุรกิจการค้าปลีก ค้าส่ง การบริการและ การผลิต

ไฟล์ดาวน์โหลด :

ข้อมูลที่ได้จะเป็นประโยชน์สำหรับผู้ใช้ข้อมูลพื้นฐาน ทั้งในภาครัฐบาลและเอกชนที่สำคัญ ดังนี้

ภาครัฐ

1) ใช้ในการวางแผนและกำหนดนโยบายการพัฒนาเศรษฐกิจด้านธุรกิจทางการค้า ธุรกิจทางการบริการ และอุตสาหกรรมการผลิตทั้งในระดับประเทศและระดับท้องถิ่น เพื่อเสริมสร้างศักยภาพของธุรกิจและอุตสาหกรรมให้สามารถแข่งขันได้ในเวทีการค้าโลก

2) ใช้ในการจัดทำดัชนีชี้วัดภาวะเศรษฐกิจและภาวะการดำเนินกิจการ เช่น ผลิตภัณฑ์มวลรวม ตารางปัจจัยการผลิตและผลผลิตของประเทศ สัดส่วนแรงงานในภาคการผลิต การบริการ เป็นต้น

3) ใช้ในการจัดทำแผนวิเคราะห์สถานการณ์ในการส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดย่อมของประเทศ

4) ใช้ประกอบการพิจารณากำหนดนโยบายออกกฎหมายและมาตรการต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมและกำหนดทิศทางการประกอบธุรกิจทางการค้า ธุรกิจทางการบริการ และอุตสาหกรรมการผลิตให้เป็นไปตามแนวนโยบายที่กำหนดไว้

5) เป็นข้อมูลพื้นฐานในการวางแผนจัดหาโครงสร้างพื้นฐาน (Infrastructure) เพื่อ สนับสนุน ธุรกิจทางการค้า ธุรกิจทางการบริการ และอุตสาหกรรมการผลิตของประเทศ

6) ใช้ในการพัฒนาระบบข้อมูลเพื่อการวางแผนเตือนภัยทางเศรษฐกิจและสังคม

7) ใช้ประโยชน์ในทางสถิติ เพื่อจัดทำกรอบตัวอย่าง สำหรับการเก็บรวบรวมข้อมูลจาก สถานประกอบการของหน่วยสถิติต่างๆ

ภาคเอกชน

1) ผู้ประกอบการใช้ ข้อมูลพื้นฐานและข้อมูลการดำเนินกิจการ เป็นเครื่องมือสำหรับการวิเคราะห์สถานการณ์ด้านเศรษฐกิจ รวมทั้งการวางแผนตัดสินใจเกี่ยวกับการลงทุนขยายกิจการ/สาขา บริหารและควบคุมการดำเนินกิจการ ในด้านต่าง ๆ ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

2) ใช้ข้อมูลเป็นมาตรฐาน เพื่อเปรียบเทียบ (Benchmark) ผลการดำเนินงานตนกับกิจการอื่นๆ ในอุตสาหกรรม ประเภทเดียวกัน หรือขนาด ต่างๆ

3) สำหรับ นักวิชาการ นักวิจัย และสถาบันการศึกษา นำไปศึกษาวิเคราะห์ต่อยอด สร้างนวัตกรรม เพื่อสนับสนุน ส่งเสริม และพัฒนาธุรกิจทางการค้า ธุรกิจทางการบริการ และ อุตสาหกรรมการผลิตที่อยู่ในความสนใจ และเรื่องต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง

ไฟล์ดาวน์โหลด :

โครงการสำมะโนธุรกิจและอุตสาหกรรม พ.ศ. 2565 มีวัตถุประสงค์ ดังนี้

1) เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลพื้นฐานที่แสดงให้เห็นโครงสร้างและการ กระจายตัวของสถานประกอบการประเภทต่างๆ เช่น สถานประกอบการในอุตสาหกรรมการผลิต ธุรกิจทางการค้า ธุรกิจทางการบริการการก่อสร้าง สถานที่เก็บสินค้า และกิจกรรมด้านข้อมูลข่าวสารและการสื่อสาร เป็นต้น

2) เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูลรายละเอียดการดำเนินงานของสถานประกอบการเกี่ยวกับจำนวนและขนาดของสถานประกอบการ ประเภทธุรกิจและอุตสาหกรรม จำนวนคนทำงาน ลูกจ้าง ค่าตอบแทนแรงงาน ค่าใช้จ่ายในการผลิตและดำเนินงาน มูลค่าขายผลผลิตและรายรับ ส่วนเปลี่ยนแปลงของวัตถุดิบและสินค้าคงเหลือ มูลค่าของสินทรัพย์ถาวรของสถานประกอบการ เป็นต้น