Page 20 - Poverty Maps 2010

2
1. แผนทีควำมยำ จน (Poverty Maps) คื ไร
การจัดทาโครงการแผนที่ ความยากจนเป็นการนาเสนอข้อมูลเชิงพื้นที่เพื่ อแสดงให้เห็นสถานะ
ทางเศรษฐกิจ ภาวะความยากจน และการกระจายรายได้ ของครัวเรือน ตั้ งแต่ระดับทั่วราชอาณาจั กร ภาค
จังหวัด อาเภอ และตาบล ซึ่งสามารถนาเสนอในระบบสารสนเทศภู มิศาสตร์ (Geographic Information
System : GIS) จัดทาขึ้นโดยการเชื่ อมโยงข้อมูลการสารวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน และข้อมูล
สามะโนประชากรและเคหะเข้าด้วยกัน โดยใช้วิ ธี Small Area Estimation ของธนาคารโลก ร่วมกั บวิธี การ
ทางสถิติและเศรษฐมิติ
แผนที่ความยากจนเป็นเครื่ องมือสาคัญสาหรั บภาครัฐใช้ในการกาหนดนโยบาย วางแผนงาน
ติ ดตามและประเมินผล โดยผู้ดาเนินงานในระดับนโยบายสามารถทราบว่าพื้ นที่ที่มี ความยากจนอยู่ที่ไหนบ้ าง
ระดับความยากจน และความรุนแรงของความยากจนในพื้นที่นั้นๆ เป็ นอย่างไร ซึ่งมีความจาเป็นต่อรั ฐบาลใน
การจัดสรรทรัพยากรที่มี อยู่อย่างจากัดให้มีประสิทธิภาพ และประสิทธิผล
2. ปร โยชน์ข งแผนทีควำมยำ จน
1) ใช้วัดการกระจุ กตัว และการกระจายตั วของคนจน
2) เพิ่มความเข้าใจเกี่ยวกับอิทธิพลของปัจจัยพื้นที่ต่อความยากจน
3) สนับสนุนการดาเนิ นนโยบายขจัดความยากจนของภาครัฐ ช่วยในการจัดสรรงบประมาณ
และทรัพยากรอื่ นๆ ให้สอดคล้องกั บจานวนคนจน ระดับความยากจน และความรุนแรงของความยากจน
ในแต่ละพื้นที่อย่างเหมาะสมและเท่ าเทียม
4) ช่วยประเมิ นผลการดาเนินงานตามนโยบายแก้ไขปัญหาความยากจน อันจะนาไปสู่การเพิ่ ม
ประสิทธิภาพในการดาเนินนโยบาย
3. แนวคิ ำรว ควำมยำ จน
ควำมยำ จน หมำยถึง ควำมขำ แค นหรื ไมพ เพียงต ำร ำรงชีพตำมควำมจำเป็น
พื้นฐำน (ปัจจัยสี่ ) การขาดศักยภาพในการดาเนิ นชีวิ ต เนื่องจากขาดแคลนทรัพยากรหรือปัจจัยการผลิต
การขาดความรู้ ความสามารถ ขาดทางเลื อก ขาดการรับรู้ข่ าวสาร ไม่ สามารถเข้าถึงบริการขั้ นพื้นฐาน
ตลอดจนขาดการมีส่วนร่ วมในการปกครองสังคม และวัฒนธรรมในการดาเนินชีวิต
สำหรบเ ณฑ์ว วำใครคื คนจน ำหน เส้นแบง ้ วยเ ณฑ์มำตรฐำนควำมต้ ง ำร ำหำร
แ สิ งจำเป็ นพื้นฐำนข ้ นตำทีเพียงพ ต ำร ำรงชีพข งแต บุ คค เรี ย วำ เส้ นควำมยำ จน
(Poverty Line) ซึ่งคานวณเป็นตัวเงินที่สะท้อนต้นทุนหรือค่าใช้ จ่ายของปัจเจกบุ คคลในการได้มาซึ่งอาหาร
และสิ่งจาเป็นพื้นฐานขั้ นต่าที่ทาให้สามารถดารงชีพได้ มีหน่วยเป็นบาทต่ อคนต่อเดือน หากบุคคลใดมีระดับ
รายได้หรือค่ าใช้จ่าย (ระดับการบริ โภค) ต่ากว่าเส้นความยากจนถือเป็นคนจน
เส้นความยากจนด้านอาหารกาหนดขึ้นจากความต้ องการปริมาณสารอาหาร แคลอรี และ
โปรตีนของคนซึ่ งแตกต่างกันตามเพศและอายุ รวมทั้งแบบแผนการบริโภค และค่าครองชีพที่ แตกต่างกั น
ตามภู มิภาคและพื้นที่ แต่ได้รั บความพึงพอใจหรื ออรรถประโยชน์ (Utility) เท่ากั น ทั้งนี้การกาหนดรูปแบบ
การบริ โภคเป็นตะกร้ าสินค้ าอุปโภคบริโภค (Consumption Baskets) ที่แตกต่างกันตามพื้นที่จานวน
9 ตะกร้ า ประกอบด้วย 1 ตะกร้าสิ นค้าของกรุงเทพมหานคร และ 8 ตะกร้าสินค้ าแยกเขตเมืองและเขต
ชนบทของภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉียงเหนื อ และภาคใต้ เพื่ อสะท้อนรูปแบบการบริโภคของ
คนที่อาศัยอยู่ต่ างภูมิ ภาคและสังคม รวมทั้งใช้ดัชนีราคาผู้บริโภคในพื้นที่สะท้อนราคาสินค้าหรื อค่าครองชีพ