7. คำนิ
ยำม แ สู
ตร ำรคำนวณ
7.1 ค่
ำใช้
จ่
ำย ฉ ี
ยต่
คนต่
ดื
น (Monthly Consumption Expenditures Per Capita)
หมายถึ
ง ค่
าใช้
จ่
ายเพื่
อการอุ
ป โภคบริ
โภคเฉลี่
ยต่
อคนต่
อเดื
อน ซึ่
งประกอบด้
วย
1) จานวนเงิ
นที่
ครั
วเรื
อนใช้
จ่
ายในการซื้
อสิ
นค้
าและบริ
การต่
างๆ เพื่
อใช้
ในการดารงชี
2) มู
ลค่
าของสิ
นค้
าและบริ
การที่
ได้
รั
บเป็
นส่
วนหนึ่
งของค่
าจ้
าง เงิ
นเดื
อน สิ
นค้
าหรื
อาหารที่
ครั
วเรื
อนผลิ
ตและบริ
โภคเอง (รวมค่
าประเมิ
นค่
าเช่
าบ้
านที่
ครั
วเรื
อนเป็
นเจ้
าของ) หรื
อได้
มาโดยไม่
ต้
องซื้
ไม่
รวม
รายจ่
ายอื่
นๆ ได้
แก่
ค่
าภาษี
เงิ
นบริ
จาค ค่
าเบี้
ยประกั
นภั
ย ค่
าสลากกิ
นแบ่
ดอกเบี้
ยจ่
าย และรายจ่
ายที่
มิ
ใช่
เพื่
อการบริ
โภคอื่
น ๆ และค่
าใช้
จ่
ายประเภทสะสมทุ
น เช่
น ค่
าซื้
อ (หรื
อเช่
ซื้
อ) บ้
านที่
ดิ
น ของมี
ค่
า เช่
น ทองคา เพชร พลอย เป็
นต้
น และเงิ
นค่
าเบี้
ยประกั
นชี
วิ
ต ประเภทสะสมทรั
พย์
เงิ
นสมทบกองทุ
นต่
าง ๆ เช่
น กองทุ
นบาเหน็
จบานาญข้
าราชการ กองทุ
นสารองเลี้
ยงชี
พ เป็
นต้
ค่
าใช้
จ่
ายเพื่
อการอุ
ปโภคบริ
โภคเป็
นตั
วบ่
งชี้
ที่
จะบอกฐานะความเป็
นอยู่
ของประชากรและ
มี
ความสั
มพั
นธ์
ใกล้
ชิ
ดกั
บรายได้
เป็
นอย่
างมาก กล่
าวคื
อ ผู้
มี
รายได้
สู
งจะมี
ความสามารถในการใช้
จ่
ายสู
ง โดย
ปกติ
ผู้
มี
ฐานะดี
จะใช้
จ่
ายเพื่
อการอุ
ปโภคบริ
โภคมากกว่
าผู้
มี
ฐานะยากจน โดยเฉพาะสิ
นค้
าฟุุ
มเฟื
อยที่
ไม่
จาเป็
ต่
อการดารงชี
พ ในขณะที่
คนยากจนจะใช้
จ่
ายน้
อยด้
วยข้
อจากั
ดที่
มี
รายได้
ต่
7.2 สั
ดส่
วนคนจน (Headcount Ratio หรื
Headcount Index)
เป็
นตั
วที่
บ่
งชี้
ภาวะ
ความยากจน (Poverty Incidence) ซึ่
งนิ
ยมใช้
กั
นมาก บางครั้
งเรี
ยกว่
า ร้
อยละประชากรที่
มี
รายได้
หรื
ค่
าใช้
จ่
ายต่
ากว่
าเส้
นความยากจน ค่
าสั
ดส่
วนคนจนที่
ได้
นิ
ยมคู
ณด้
วย 100 เพื่
อให้
มี
หน่
วยเป็
นร้
อยละ เช่
สั
ดส่
วนคนจนจั
งหวั
ดปั
ตตานี
มิ
ติ
ค่
าใช้
จ่
าย มี
อยู่
ร้
อยละ 16 หมายความว่
า จานวนประชากรจั
งหวั
ดปั
ตตานี
100 คน เป็
นคนจน 16 คน ซึ่
งจะใช้
ประโยชน์
ในการบอกสภาวการณ์
ความยากจนว่
ามี
จานวนคนจนอยู่
เท่
าไร
มากน้
อยเพี
ยงใดในแต่
ละพื้
นที่
แต่
จะไม่
ทราบว่
ามี
ระดั
บความยากจนว่
ารุ
นแรงมากน้
อยเพี
ยงใด
สู
ตร ำรคำนวณ :
0
=
p
x 100
โดยที่
0
= สั
ดส่
วนคนจน
p
= จานวนประชากรที่
มี
รายได้
/ค่
าใช้
จ่
ายเฉลี่
ยต่
อคนต่
อเดื
อนต่
ากว่
เส้
นความยากจน
= จานวนประชากรทั้
งสิ้
7.3 ดั
ชนี
ช่
งว่
ำงควำมยำ จน (Poverty Gap Index หรื
Poverty Gap Ratio)
ใช้
วั
ดระดั
บความยากจน คานวณโดยการหาค่
าเฉลี่
ยช่
องว่
างระหว่
างเส้
นความยากจนกั
บรายได้
ประจาหรื
ค่
าใช้
จ่
ายเพื่
อการอุ
ปโภคบริ
โภคของคนจน โดยเฉลี่
ยเป็
นอั
ตราส่
วนเท่
าไรของเส้
นความยากจน หรื
อกล่
าวได้
ว่
า เป็
นสั
ดส่
วนโดยเฉลี่
ยของช่
องว่
างความยากจนของประชากรทั้
งหมดในแต่
ละพื้
นที่
(ค่
าดั
ชนี
มี
ค่
าอยู่
ระหว่
าง
0 และ 1 เพื่
อให้
การอธิ
บายผลง่
ายขึ้
นจึ
งทาให้
เป็
น ร้
อยละ )
ช่
องว่
างความยากจนสามารถนาไปใช้
ประโยชน์
ในการกาหนดงบประมาณหรื
อค่
าใช้
จ่
ายขั้
นต่
(Minimum Cost) ลงในพื้
นที่
ยากจนเปู
าหมายที่
จะช่
วยให้
คนจนหลุ
ดพ้
นความยากจนอย่
างหยาบ ซึ่
งจะเป็
การปู
องกั
นการรั่
วไหลของงบประมาณ
1...,10,11,12,13,14,15,16,17,18,19 21,22,23,24-25,26-27,28-29,30-31,32-33,34-35,36-37,...70