Page 15 - Poverty Map Whole 2010

บทนำ
ความยากจนเป็นปัญหาที่ มีความสลับซับซ้อนเกิดขึ้ นจากหลายสาเหตุในหลายมุมมองไม่ เฉพาะ
ประเด็นการมี รายได้น้อย หรือการบริ โภคน้อยเท่านั้ น แต่ยั งครอบคลุมถึงการขาดการศึกษา ขาดทั กษะใน
การประกอบอาชีพ ขาดโอกาสในการเข้าถึงแหล่ งทุนและทรั พยากร โดยเฉพาะที่ดิ นทากิน ที่อยู่ อาศัย
ขาดโอกาสในการเข้าถึ งสิ่งอานวยความสะดวก แหล่งน้า ไฟฟูา เป็นต้น ความยากจนจึงเป็นปัญหาหลั กที่ทุก
ภาคส่วนต้องให้ความสาคั ญ การแก้ไขปัญหาความยากจนต้ องเน้นการมีส่วนร่วมของทุ กภาคส่วน และต้องบูรณา
การการแก้ไขปัญหาอย่างเป็ นระบบให้ครอบคลุมทุกมิติ ไปพร้อมๆกั น เพื่อพัฒนาศักยภาพของคนจนให้
สามารถพึ่งตนเองได้อย่างยั่ งยืน การจัดทาแผนที่ ความยากจนเป็นการวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ดั งกล่าวข้างต้น
เพื่อให้สอดคล้ องกับสภาพความเป็นอยู่ที่แท้ จริ งของประชาชนในแต่ละพื้นที่ โดยใช้วิ ธีการทางสถิ ติ และ
เศรษฐมิติ ทาให้ได้ข้อมู ลสถิติและตัวชี ้วัดความยากจนในระดับพื ้นที่ ตั้งแต่ ระดับประเทศ ภาค จั งหวั ด
อาเภอ และตาบล จาแนกตามเขตการปกครอง คือ ในเขตเทศบาลและนอกเขตเทศบาล ซึ่งจะสะท้อนให้
เห็นถึงปัจจัยที่ส่งผลต่อความยากจน อันประกอบด้วยโครงสร้างประชากร ทรัพย์สิน และการย้ายถิ่น
สานักงานสถิติ แห่งชาติ (สสช.) และสานักงานคณะกรรมการพั ฒนาการเศรษฐกิ จและสังคม
แห่ งชาติ (สศช.) คานึงถึงประโยชน์ของแผนที่ความยากจน จึงริเริ่มให้ มีการจัดทาแผนที่ความยากจนของ
ประเทศไทยขึ้น ภายใต้โครงการความร่ วมมือเพื่อการพั ฒนาประเทศ ด้านการวิเคราะห์ความยากจน และ
ติ ดตามประเมินผล (Country Development Partnership in Poverty Analysis and Monitoring :
CDP - PAM) โดยเป็นความร่วมมือของ 4 องค์กร ได้ แก่ สสช. สศช. สถาบันวิจัยเพื่อการพั ฒนาประเทศไทย
(ทีดี อาร์ไอ) และธนาคารโลก ซึ่งการดาเนิ นงานแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ
ร ย ที 1 (ปี 2546) : ศึ กษาวิจั ยการจัดทาแผนที่ความยากจน พ.ศ. 2543 โดยใช้ เทคนิ ค
ของธนาคารโลก ที ดีอาร์ไอเป็นฝุ ายศึกษาวิ จัย ธนาคารโลกเป็ นฝุายให้คาปรึกษาด้านเทคนิคและสนับสนุน
ด้านการเงิน ส่ วน สศช. และ สสช. ให้ความช่ วยเหลือด้านข้อมู ล
ร ย ที 2 (ปี 2548) : ถ่ ายโอนเทคนิคการจั ดทาแผนที่ความยากจน ที่ศึกษาจากโครงการระยะ
ที่ 1 ให้กั บบุคลากรของ สศช. และ สสช. เพื่อร่วมกันจัดทาแผนที่ความยากจน พ.ศ. 2545 โดยทีดี อาร์ไอ เป็นที่
ปรึ กษาโครงการและดาเนินการฝึ กอบรมถ่ายโอนเทคนิค ส่ วนธนาคารโลกให้การสนับสนุ นด้านการเงิน
หลังจากสิ้นสุดโครงการ CDP – PAM ในปี 2549 สานักงานสถิ ติแห่งชาติ ได้จัดทาแผนที่ความ
ยากจน พ.ศ.2547 ซึ่ งได้รับการสนั บสนุนจากธนาคารโลกในการจ้างที่ปรึกษาจากที ดี อาร์ ไอในการปรับปรุง
เทคนิค วิธี การจัดทาแผนที่ความยากจน
ตั้งแต่ปี 2550 เป็นต้นมา สานักงานสถิติแห่งชาติได้จัดทาแผนที่ ความยากจนทุกปี โดยจั ดทาใน
ปีถัดจากปี ที่ทาการสารวจภาวะเศรษฐกิ จและสังคมของครัวเรื อน (สศส.) ซึ่งเก็บรวบรวมข้อมูลทั่วไปของ
ครัวเรือน ทรั พย์สิน และค่ าใช้ จ่ายของครัวเรือนทุ กปี ส่ วนข้อมู ลด้ านรายได้ของครัวเรือนนั้น มีการเก็บ
รวบรวมข้อมู ลปีเว้นปี หรือปีคู่
สาหรับปี 2556 สสช. ได้จัดทาแผนที่ความยากจนของประเทศไทย พ.ศ. 2553 โดยได้เปลี่ยน
ฐานข้อมูลจากสามะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2543 มาเป็นสามะโนประชากรและเคหะ พ.ศ. 2553 และ
การสารวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน พ.ศ. 2553