Page 19 - Poverty Maps 2010

2
1. แผนที่ความยากจน (Poverty Maps) คืออะไร
การจัดทําโครงการแผนที่ความยากจนเปนการนําเสนอขอมูลเชิ งพื้นที่เพื่อแสดงใหเห็ นสถานะ
ทางเศรษฐกิจ ภาวะความยากจน และการกระจายรายได ของครัวเรือน ตั้ งแตระดับทั่วราชอาณาจั กร ภาค
จังหวัด อําเภอ และตําบล ซึ่งสามารถนําเสนอในระบบสารสนเทศภู มิศาสตร (Geographic Information
System : GIS) จัดทําขึ้นโดยการเชื่อมโยงขอมูลการสํารวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครัวเรือน และขอมูล
สํามะโนประชากรและเคหะเขาด วยกัน โดยใชวิธี Small Area Estimation ของธนาคารโลก ร วมกั บวิธี การ
ทางสถิติและเศรษฐมิติ
แผนที่ความยากจนเปนเครื่องมือสําคัญสําหรับภาครั ฐใชในการกํ าหนดนโยบาย วางแผนงาน
ติดตามและประเมิ นผล โดยผูดําเนิ นงานในระดับนโยบายสามารถทราบวาพื้ นที่ที่มี ความยากจนอยูที่ไหนบ าง
ระดับความยากจน และความรุนแรงของความยากจนในพื้ นที่นั้น ๆ เปนอย างไร ซึ่งมี ความจําเป นตอรัฐบาลใน
การจัดสรรทรัพยากรที่มี อยูอยางจํากัดใหมี ประสิทธิภาพ และประสิทธิผล
2. ประโยชนของแผนที่ความยากจน
1) ใชวัดการกระจุกตั ว และการกระจายตัวของคนจน
2) เพิ่มความเขาใจเกี่ ยวกับอิทธิพลของป จจัยพื้นที่ต อความยากจน
3) สนับสนุนการดําเนินนโยบายขจัดความยากจนของภาครั ฐ ชวยในการจัดสรรงบประมาณ
และทรัพยากรอื่นๆ ใหสอดคลองกับจํานวนคนจน ระดับความยากจน และความรุนแรงของความยากจน ใน
แตละพื้นที่อยางเหมาะสมและเท าเทียม
4) ชวยประเมิ นผลการดําเนินงานตามนโยบายแกไขปญหาความยากจน อั นจะนําไปสูการเพิ่ ม
ประสิทธิ ภาพในการดําเนินนโยบาย
3. แนวคิดการวั ดความยากจน
ความยากจน หมายถึง ความขาดแคลนหรื อไมพอเพียงต อการดํารงชีพตามความจํ าเปน
พื้นฐาน (ปจจัยสี่ ) การขาดศั กยภาพในการดําเนินชี วิต เนื่ องจากขาดแคลนทรัพยากรหรื อป จจัยการผลิต
การขาดความรู ความสามารถ ขาดทางเลื อก ขาดการรับรู ข าวสาร ไมสามารถเข าถึงบริการขั้นพื้ นฐาน
ตลอดจนขาดการมีสวนร วมในการปกครองสังคม และวัฒนธรรมในการดําเนินชีวิต
สําหรับเกณฑวัดว าใครคือคนจน กําหนดเสนแบงดวยเกณฑมาตรฐานความตองการอาหาร
และสิ่งจํ าเปนพื้นฐานขั้ นต่ําที่ เพียงพอตอการดํ ารงชี พของแตละบุคคล เรี ยกวา เสนความยากจน
(Poverty Line) ซึ่งคํานวณเปนตัวเงิ นที่สะทอนตนทุนหรือคาใชจายของปจเจกบุ คคลในการไดมาซึ่งอาหาร
และสิ่งจําเปนพื้นฐานขั้นต่ําที่ทําใหสามารถดํารงชีพได มี หนวยเปนบาทตอคนตอเดื อน หากบุคคลใดมี ระดับ
รายไดหรื อคาใชจาย (ระดับการบริโภค) ต่ํากวาเสนความยากจนถือเป นคนจน
เสนความยากจนดานอาหารกําหนดขึ้ นจากความตองการปริ มาณสารอาหาร แคลอรี และ
โปรตีนของคนซึ่งแตกตางกั นตามเพศและอายุ รวมทั้งแบบแผนการบริโภค และคาครองชีพที่ แตกต างกั น
ตามภูมิ ภาคและพื้นที่ แตไดรับความพึงพอใจหรื ออรรถประโยชน (Utility) เทากั น ทั้งนี้การกําหนดรูปแบบ
การบริโภคเปนตะกร าสินค าอุปโภคบริ โภค (Consumption Baskets) ที่แตกต างกั นตามพื้นที่จํานวน 9
ตะกรา ประกอบด วย 1 ตะกราสินคาของกรุงเทพมหานคร และ 8 ตะกราสิ นคาแยกเขตเมืองและเขตชนบท
ของภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออกเฉี ยงเหนือ และภาคใต เพื่อสะทอนรูปแบบการบริโภคของคนที่
อาศัยอยู ตางภูมิภาคและสังคม รวมทั้ งใชดัชนีราคาผูบริโภคในพื้ นที่สะทอนราคาสินคาหรือค าครองชีพ