สู
ตรการคานวณ :
0
=
p
x 100
โดยที่
0
= สั
ดส่
วนคนจน
p
= จานวนประชากรที่
มี
รายได้
/ค่
าใช้
จ่
ายเฉลี่
ยต่
อคนต่
อเดื
อนต่
ากว่
า
เส้
นความยากจน
= จานวนประชากรทั้
งสิ้
น
7.3 ดั
ชนี
ช่
องว่
างความยากจน (Poverty Gap Index)
ใช้
วั
ดระดั
บความยากจน คานวณ
โดยการหาค่
าเฉลี่
ยช่
องว่
างระหว่
างเส้
นความยากจนกั
บรายได้
ประจาหรื
อค่
าใช้
จ่
ายเพื่
อการอุ
ปโภคบริ
โภคของ
คนจน โดยเฉลี่
ยเป็
นอั
ตราส่
วนเท่
าไรของเส้
นความยากจน หรื
อกล่
าวได้
ว่
า เป็
นสั
ดส่
วนโดยเฉลี่
ยของช่
องว่
าง
ความยากจนของประชากรทั
้
งหมดในแต่
ละพื
้
นที
่
(มี
ค่
าอยู
่
ระหว่
าง 0 และ 1 เพื
่
อให้
การอธิ
บายผล
ง่
ายขึ้
นจึ
งทาให้
เป็
นร้
อยละ)
ช่
องว่
างความยากจนสามารถนาไปใช้
ประโยชน์
ในการกาหนดงบประมาณหรื
อค่
าใช้
จ่
ายขั้
นต่
า
(Minimum Cost) ลงในพื้
นที่
ยากจนเปู
าหมายที่
จะช่
วยให้
คนจนหลุ
ดพ้
นความยากจนอย่
างหยาบ ซึ่
งจะเป็
น
การปู
องกั
นการรั่
วไหลของงบประมาณ
สู
ตรการคานวณ :
1
=
1
N
i
n
Z
G
1
x 100
; G
n
= (Z – y
i
) . I( y
i
Z)
โดยที่
1
= ช่
องว่
างความยากจน (ด้
านรายได้
หรื
อค่
าใช้
จ่
าย)
n
G
= ความแตกต่
างระหว่
างรายได้
/ ค่
าใช้
จ่
ายของคนจน
และเส้
นความยากจน
Z
= เส้
นความยากจน
i
y
= รายได้
/ค่
าใช้
จ่
ายเฉลี่
ยต่
อคนต่
อเดื
อน
N
= จานวนประชากรทั้
งสิ้
น
I = 1 ถ้
า ( y
i
Z )
0 ถ้
า ( y
i
> Z )
สาหรั
บการคานวณหาต้
นทุ
นขั้
นต่
าในการขจั
ดความยากจน หาได้
จากผลรวมของความแตกต่
าง
ระหว่
างรายได้
/ ค่
าใช้
จ่
ายของคนจน และเส้
นความยากจน (
N
i
n
G
1
)
7.4 ดั
ชนี
ความรุ
นแรงของความยากจน (Severity of Poverty หรื
อ Squared of Poverty
Gap Index)
ใช้
วั
ดระดั
บความรุ
นแรงของความยากจน บางครั้
งเรี
ยกว่
าช่
องว่
างความยากจนกาลั
งสอง โดยให้
ความสาคั
ญ
กั
บกลุ่
มคนที่
ยากจนมาก ๆ หรื
อคนจนถาวร ซึ่
งคานวณได้
จากการยกกาลั
งสองของช่
องว่
าง ระหว่
างเส้
นความ
ยากจนกั
บรายได้
ประจา หรื
อค่
าใช้
จ่
ายเพื่
อการอุ
ปโภคบริ
โภคของคนจน หากมี
จานวนคนจนเป็
นจานวนมากที่
มี
รายได้
หรื
อค่
าใช้
จ่
ายอยู่
ใต้
เส้
นความยากจน ในระดั
บต่
ามาก ค่
าดั
งกล่
าวจะมี
ค่
าสู
ง แสดงว่
าปั
ญหาความยากจนมี
ความรุ
นแรงมาก (ค่
าดั
ชนี
มี
ค่
าอยู่
ระหว่
าง 0 และ 1 เพื่
อให้
การอธิ
บายผลง่
ายขึ้
นจึ
งทาให้
เป็
นร้
อยละ)
8